Metaverse’den bahsedip kripto paradan söz etmemek imkansız. Kripto para blockchain teknolojisine dayanan merkezi olmayan “dijital para” birimine deniyor. Popüler olarak en çok bilinenleri ise bizimde sık sık duyduğumuz “Bitcoin ve Ethereum” Dolaşımda 19.000’den fazla farklı kripto para birimi olduğu söyleniyor.
Fiziksel ve sanal dünyaların birleşimini mümkün kılan metaverse, bu iki dünyadan birinde kazandığınızı veya tasarladığınızı diğerinde paylaşabilmenizi sağlıyor. Bir önceki yazıda belirtmiş olduğum yapmak istediğiniz her şey için bulunabileceğiniz metaverse de sanal bir karakter olarak paraya ihtiyacınız olacak. İşte bu para kripto para…
Kripto para veya kısaca kripto işlemleri güvence altına almak için matematiğin bir dalı olan kriptografiden yararlanılarak tasarlanmış dijital para birimlerine deniyor. Kripto paralara dijital döviz, alternatif döviz ve sanal döviz dendiği de rastlanıyor. Kripto varlıkların en büyük özelliği ise merkezi elektronik para ve merkezi bankacılık sistemlerinden farklı olarak “merkeziyetsiz” olmaları… Her bir kripto para biriminin merkeziyetsizliği, veri tabanı olan dağıtık muhasebe defteri olarak çevrilen” ledger” olarak işlev gören bir blok zincirinden yani Blockchain’den gelmektedir. 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından oluşturulan Bitcoin, ilk kripto para örneğidir. Bitcoinden sonra birçok kripto para birimi daha ortaya çıkmıştır. Uzmanlara göre kripto paraların toplam piyasa değeri ilerleyen yıllarda 3-4 trilyon Amerikan dolarına yaklaşacak.
Klasik para birimlerinin aksine kripto para birimleri, merkezi bir otorite tarafından kontrol edilmez. Bu da demek oluyor ki kripto paraların büyük bir kısmı hükümet düzenlemelerinden veya manipülasyonlarından etkilenmiyor. Kripto paralar bu özelliği ile yatırımcıların dikkatini çekiyor.
Aslında kripto paralar uzun zamandır hayatımızda olsalar da Metaverse ile daha çok ilgi görmeye başladılar. Örneğin banka kartlarıyla, sanal kartlarla veya internet üzerinden yaptığımız bütün alışveriş işlemlerinde fiziki banknot yerine kripto paraları kullanıyoruz. Bu alışverişlerin içeriği bankalar arasında dijital temellerde yapılan işlemlerden ibaret. Söz konusu işlemler ile finansal sistemlerde sadece rakamsal değişiklikler olduğundan kripto para kullanımı örneği olarak gösteriliyor.
Blockchain nedir?
Blockchain, işlemleri kod olarak kaydeden açık ve dağıtılmış bir defter olarak düşünülebilir. Sayısız bilgisayara dağıtılmış bir çek defteri de denebilir. Blockchain ağlar üzerindeki fonksiyonların merkeziyetsiz ve daha düşük maliyetlerle gerçekleştirilmesine imkân sağlayan veri tabanı teknolojisidir. Bu veri tabanına bir işlemi içeren her tür bilgiyi işlenebilir kılar. Yeni gerçekleşen işlemler bir önceki bloğun üstüne eklenerek yeni bir blok meydana getirir. Bloklar kronolojik olarak birbirine bağlanır. Yeni gelen blok kendinden önce gelen blokların üzerindeki bilgileri doğrular, kayıtların güvenliği böylelikle artmış olur. Herkeste şifreli olarak bulunan bu bloklar dağınık bir yapıya sahiptir. Bir kişinin bir ağ üzerindeki geçmiş kayıtları değiştirebilmesi için diğer kullanıcılar üzerindeki kayıtları da değiştirmesi gerekeceği için bu değişiklik neredeyse imkansızdır. Bu da blockchain veri tabanı güvenirliğinin yüksek olduğunu gösterir.
Afrika kripto para borsası Quidax’ın CEO’su ve aynı zamanda kurucu ortağı olan Buchi Okoro Blockchain için şunları söylüyor: “Her gün harcadığınız para her şeyi yazdığınız bir defter hayal edin. Her sayfa bir bloğa benzer ve kitabın tamamı bir grup sayfaya bir blok zinciri denebilir.”
Güvenilir mi?
Bir blok zinciri ya da bir kripto para birimi kullanan herkes, birleşik bir işlem kaydı oluşturmak için bu kitabın kendi kopyasına sahip oluyor. Her yeni işlem bir günlüğe kaydediliyor. Bu blok zincirinin her bir kopyası tüm kayıtları aynı ve doğru olacak şekilde yeni bilgilerle eşzamanlı olarak güncelleniyor. Dolandırıcılığı önlemek için her işlem, iş kanıtı veya hisse kanıtı gibi bir doğrulama tekniği kullanılarak kontrol sağlanıyor. Bu da güvenirliği arttırıyor.
